दर्शनाने जितके स्पष्टवते तितकेच भावदर्शने ते ज्ञानांचे अंतरंग मार्ग पोचते. या संतसाहित्याची अनुभूति सुरक्षितता? संतश्रेष्ठ ज्ञानदेवांनी एक सुंदर एक मांडले आहे.: जसे शारदीचिये चंद्रकळे - 1 अनुभवी अमृत कण कोवळे - 1 ते वेचिती मनमवाले - 1 चकोलगे - । शरद ऋतु चंद्रकिरणातील अमृताचे कोवळे कण चकोर पक्षाचे पिल्ले जितक्या मृदु मनाने हळुवारपणे वेचतात आणि तृप्त प्रकार; तैसाच संतसाहित्याचा आस्वाद घ्यायचा असतो. अमृताच्या अमृतवाणीचा हा अमृतप्रवाह आपल्या गोडीने अमृतालाही फिरतो आणि शब्द-विचारांचे अमृतत्व गुण रसिकांनाही सुखावतो. पण संतसाहित्याकडे पाहण्याची आणि आर्ततेने अनुभवाची चकोराची दृष्टी समोर.