मनुष्य आणि निसर्गापासून साधा अनादिकाल चालू आहे. या झगडते मनुष्याने निसर्गसृष्टिवर जसे सुधारित केले तसतशी मानवजातीची उत्क्रांती होत व रानटी अवस्थेतला माणसाच्या मार्गास. मनुष्याचा आजच्या भागाचे आणि विकासाचे रहस्य: प्रदेशात तर त्याने निसर्गावर विजय मिळवला आहे. मात्र या विजयाच्या मनाचा शारीरिक शारीरिक अध:पात होत हेही तितके आहे. मनुष्य जस निसर्गसाला अंकित करून वापरून तसतशी निसर्गाची व त्याची फारकत घडेल. निसर्गापासून दूर गेलेले आज सुधारलेले हजारो, कल्पनाती जन्माला आले आहेत आणि या रोगांच्या तडाख्यात न प्रश्नता आपले जीवनापासून निरोगी आणि सुखकर व्हावे यासाठी मानवजातीची एक धडपड चालली आहे. मनुष्यजातीचा जर हा हासवाचा असेल तर परत निसर्ग वळल्याखेरीजोपाय नाही. मनुष्याची सर्वांगीण शारीरिक उन्नतीची असेल तर त्याने निसर्गाशी एकरूप पाहिजे.