ते फक्त धर्मप्रसारासाठी आले आहेत. अन् रुढार्थानं त्यांचा धर्मही चर्चच्या चारत बंदिस्त. पाहता पाहता ते भारताचे बनले. भारतीय लिपीं सामग्री मुद्रण करण्यासाठी त्यांनी त्या शोधले बनवले. रामायण, सांख्य तत्त्वज्ञान अन् अनेक संस्कृत ग्रंथ ज्ञान इंग्रजी शब्दावली. सतीबंदीचा कायदा करण्यासाठी लोकशाही. मातृभाषे शिक्षण मुलभूत तत्त्वाचा पुरस्कार केला, बंगालीमधून शिक्षणातून काढले कॉलेज. आणि हे सारं करता भारतही त्यांच्यात भिनला. त्यांनी भारतावर अन् भारतान ठसा उमटवला. त्यांचे कर्तृत्व चंद्र, भारतप्रेमाचं सुंदर प्रतीक म्हणजे भारतीय टपालखात्यानंद त्यांच्या जन्माची व्दिशताब्दी साजरी करताना काढलेलं विशेष तिकीट. इथल्या मातीत रूजलेल्या, इथल्या जानपद रमलेल्या पण वर्तमानाला फारशी महात्ववान नसलेल्या एका कर्तृमानवाची प्रेरक चरितकहाणी -