अमृतानुभवाच्या वाटेने (अमृतानुभवाच्या वाटेने) व्ही डी कुलकर्णी

वदि. कुलकर्णी ज्ञानेश्वरांचे काव्य, तत्त्वज्ञान वाङ्मयीन सुरुवाती अभ्यास संपूर्ण व आईद्वारे विठ्ठलभक्ताचा वारसा लाभलेल्या व. दि. कुलकर्णी यांना बाबामहाराज आर्वीकरांच्या दिव्यामृतधारे ने नवी दृष्टी दिली. रामकृष्णमहाराज क्षीरसागर यांच्या कृपाशीर्वादाने 'ज्ञानेश्वर, ज्ञानेश्वरी' हे त्यांचे सतत चिंतनाचे व अनुभवाचे विषय ठरले. ते सर्वार्थाने मुरले व व्याख्यान-लेखनातून प्रकट होऊ लागले. संत सर्वस्वताची संकल्पना मांडल्यावर त्यांनी 'ज्ञानेश्वरांचे काव्य आणि काव्य विचार त्यांच्याबरोबर संत, तत्त्वज्ञ आणि कवी' या रूपाचेही दर्शन घडवले. 'ज्ञानेश्वर काव्यशास्त्र' उलगडले. 'पसायदान', 'हरिपाठ' इ.चे चिंतन श्रोत्यां नंतर ठेवले. ज्ञानेश्वरी'वरशः विस्ताराने ते बोलले. 'अमृतानुभवाच्या रसदर्शना'च्या त्या रससिद्ध सिद्धानुवादाचे वर्णन त्यांचे 'अमृतानुभवाच्या वाटेनेः।' हे निरूपण येथे ग्रंथरूपात येत आहे. मध्ये त्यांना 'शांतरसा'ची अनुभूती; 'आत्मज्ञान' हा रसाचा स्थायीभाव जातो. 'अमृतानुभवाच्या वाटे... जाताना व. दि. तत्त्वज्ञानाविषयी बोलतात तर काव्याच्या अंगाने तत्त्वज्ञानाच्या अनुभूती बोलतात. प्रारंभ पाच अतिशय रम्य अशा श्लोकांतांचे सर्व संस्कृत अमृतानुभव वर्णन नंतरचे आठवे ओव्यांतून ज्ञानदेव कसे करतात, ते श्रोत्य स्वत:च चूक करतात. 'अकारातून' ॐ कार वाटचाल येथे व.दिचा संतांच्या साक्षीने उच्चारला प्रत्येक शब्दाला नवनव्या रूपात उमलताना सांगतो.